Комиссия һәм... «Их, исемең матур, Рәйхан!»
Нурлат мәзәкләре.
Бу чын хикәятне Нурлат районының Биккол авылы мәктәбендә директор булып эшләгән Салих ага Усманов фани дөньядан күчкән педагогларны искә алу кичәсендә сөйләгән иде.
Илленче еллар. Мәктәпкә РОНОдан махсус комиссия килеп төшә. Минем әтием Хәйдәргали Галимдар улы Диндаров алып барган тарих дәресенә дә күзлеге ялт-йолт килеп торган, усал гына рус инспекторы кереп утыра. Укучыларның белем ягын чамалап, сыйныф җитәкчесенең «кәҗә маен» чыгарырга алдан ниятләп куйган, әлбәттә. «Өйгә эш»тән җавап алу өчен «корбан»ын шәхсән үзе сайлый. Гөнаһ шомлыгы, очраклы рәвештә бөтенләй надан бер кызыйга туктала бу. Ә тегесе ык-мык, уклау йоткандай үрә катып, тик басып тора. Явыз инспекторга карый-карый шыр җибәреп, белгәнен дә оныта бахыр. Инде нишләргә, бәладән ничек йолып калырга нарасыйны?
Укытучы тозакка капкан баланы тынычландыра да:
– Сеңелем, «Рәйхан» җырының сүзләрен беләсеңме? Юк, юк, җырларга кирәк түгел әлегә. Яле, сөйләп чык шуны ашыкмыйча гына, – дип, инспекторга сиздерми генә күз кыса.
Белмиме соң ул вакыттагы авыл баласы халык җырларын? Кызыйга җан иңә һәм ул чатырдатып сөйләп бирә атаклы «Рәйхан»ны. Тикшерүче агай һични аңламый, әлбәттә, әмма җитди, канәгать кыяфәт белән кәгазенә нидер сызгалый. Теманы әйбәт үзләштергәннәр, әнә ич, теле-телгә йокмый бу кызыйның да, янәсе. Аңардан битәр сыйныфташлар шат, тапкыр укытучы абыйлары да астыртын гына елмая. Әнә шулай котылалар бу юлы, атна саен авылга көтмәгәндә килеп, тәмам теңкәгә тиеп беткән бәйләнчек бюрократтан...
Илдус ДИНДАРОВ
Фото: Николай Туганов
«Мәйдан» № 1, 2023 ел
Комментарийлар