Ике елау

Сен 28, 2020 Хикәяләр киштәсе • Чәчмә әсәр

Җитмешкә якынлашкан, каләм тибрәтүчеләр сүзе белән әйткәндә, гомеренең көзенә ныклап аяк баскан Әнвәр абзыйны әйләнә-тирәдәгеләр гел шат күңелле итеп күрергә күнеккәннәр. Ничә карасаң, мәзәк сүз сөйләр, шаян такмак әйтер. Иң кызыгы – тыңлап торганнар көлә башлаганчы, үзе кычкырып көлеп җибәрер. Әйе, әйе, башкалар өчен ул бер кайгысы булмаган, кәеф кырылуның ни икәнен дә белмәгән ерык авызлы Әнвәр, көләч Әнвәр абый, абзый, кордаш. Әмма кеше дигәнең, башкалар өчен түгел, үзе өчен дә шундый сер дөньясы, аны һич ачып, аңлап бетерермен димә. Менә шук-шаян холыклы дигән Әнвәр абзыебыз да үз гомерендә ике мәртәбә тыелгысыз күз яшьләре белән үксеп-үксеп елады. Беркем күрмәде, беркем белмәде. Алга таба →

Күңел бушанулары

Сен 28, 2020 Чәчмә әсәр

Күңел түрендә ниләр бар

Язмыш җилләре кая гына илтеп адаштырмасын, һәркемгә туган җире, кендек каны тамган нигезе, тәпи йөреп киткән сукмаклары кадерле. Шуңадыр инде без дә каз-үрдәкләр саклап үскән инеш-чишмә буйларын, җиләкле урман аланнарын, чәчәкле болыннарны сагынып яшибез. Туган ягым, гамьле бала итеп үстергән авылым да минем өчен бик кадерле һәм якын. Авылны икегә бүлеп агучы сай гына елга ярларында авылым кешеләренең үткәне яңара кебек. Анда күпме истәлекләр, хатирәләр уелып калган. Агымсу да әйтерсең лә еракта калган сабый чак истәлекләрен, авылым тарихын җанландыра сыман. Су хәтере мәңгелек бит ул. Алга таба →

Сандык

Июл 29, 2020 Хикәяләр киштәсе • Чәчмә әсәр

Кояшлы матур язгы иртәдә, Сәмига карчык сандыгына таслап тутырылган үлемтекләрен җилләтергә ниятләде. Оешып, сөрсеп ятмасыннар әле. Үзе генә белгән төшкә – түр тәрәзә кашагасы өстендәге бүрәнә ярыгына кыстырып куелган ачкычын үрелеп алып, төсе уңган сандыгы өстенә иелде, корама япмасын дүрткә бөкләп, бер читкә алып куйды. Карчык кытыршы бармаклары белән сандык өстен сак кына сыпыргалады. Алга таба →

«Бәллүр тозак» (дәвамы)

Июл 9, 2020 Чәчмә әсәр Наилә ХАРИСОВА

III бүлек

Нигә алай уйлады? Анысын үзе дә белми. Тик башына килгән тәүге уй хак та шушы иде. Аннан Сиринә белән озаклап аңлашулар… Чынлыкта кайда кунып кайтуын белгән булса, Сиринә, бәлки, шул көнне үк катгый карарга килгән булыр иде. Ярый вакытында Руслан белән сөйләшеп, алиби әзерләргә башына килде. Сиринә алдында Айвазга соңгы вакытта бик еш салып йөргәне, вакытында эштән кайта белмәгәне өчен генә акланасы булды. Аннары Сиринә ике айга Мәскәүгә укырга китте. Шушы ике ай харап итте дә инде аларның тормышын. Челпәрәмә китерде. Үзен кызганганда, Айваз гел шушы ике айны каһәрли. Үзеңне гаепләргә дә көч кирәк бит. Алга таба →

«Бәллүр тозак»

Июл 8, 2020 Чәчмә әсәр Наилә ХАРИСОВА

Бал кортының ишеткәне бар иде: кайбер җан ияләре бер дә тир түкмичә генә гомер кичерәләр, имеш. Алар өчен бөтен кирәкне хуҗалары әзерләп тора. Ашау-эчү тәмледән-тәмле, йоклар урыны җылы, җил-яңгыр үтә торган түгел. Бар эшләре – хуҗаларына ярау, күңелләрен күрү.

Болын белән умарта арасында очып, чәчәктән ширбәт ташып арган канатларын ял иттерергә уйлады Бал корты. Ул яшь әле. Ана корт андыйларны аеруча күз алдында тота. Кайчан, күпме сут алып кайткан, сыйфатлыны җыя белгәнме? Бертуктамый аларга «Ялкаулык – хурлык, тырышлык – зурлык» дип тукып тора. Яшь бал корты да эшчән үзе. Шулай да аны умартадагы тормыш туйдырды. Бал кортының башкачарак яшисе килә иде. Ә башкача дигәне ничек? Анысын ул белми әле. Алга таба →

Баланнарда бал тәме…

Июн 22, 2020 Хикәяләр киштәсе • Чәчмә әсәр Айгөл ӘХМӘТГАЛИЕВА

Күз алдымнан ниндидер шәүлә шуышып үткәндәй булды. Карачкыга кидерелгәндәй, иңсәләре, изүе салынып төшкән иске халат, шыр сөяк кенә булган нәп-нәзек ике беләк, кып-кыска итеп кистерелгән чал чәч, ап-ак йөздә утырып калган очлы борын, буш карашлы зур күзләр һәм ач яңак. Күреп алган мизгелемдә, котым очып арткарак чигендем дә, аркам белән стенага елыштым. Ул минем каршымнан югалырга ашыкмады. Киресенчә, нәкъ минем шикелле, бөкрәя төшеп, стенага сөялде. Мин аңа керфек астыннан гына күз ташладым, шул мәлдә хәлсез тавыш белән аһылдап куйдым. Шәүлә дә нәкъ шул рәвешле миңа карап тора иде. Алга таба →

Без пионер чакларда. «Флаг» операциясе

Май 31, 2020 Хикәяләр киштәсе • Чәчмә әсәр Лилия ФӘТТАХОВА

Төнлә безнең флагны урлаганнар. Күз алдына китерәсезме: лагерьның үзәк баганасында көне-төне җилфердәп торган кызыл флагыбыздан җилләр искән! Лагерь җитәкчебез Әмир абый барыбызны җыеп бер генә сүз әйтте: Алга таба →

Без пионер чакларда. Ленин туган шәһәрдә

Май 30, 2020 Хикәяләр киштәсе • Чәчмә әсәр Лилия ФӘТТАХОВА

Бала чакта курку хисе бигрәк тонык икән ул. Исереккә диңгез тубыктан булган кебек, бала-чагага күк баш очында гына кебек икән. Бала-чагага хәтта егерме икенче каттагы янәшә балконнар аша кереп-чыгып йөрүнең бер куркынычы юк икән. Чын. Алга таба →

Без пионер чакларда. Хаста

Май 29, 2020 Хикәяләр киштәсе • Чәчмә әсәр Лилия ФӘТТАХОВА

Ну бу Фаязны! Тапкан бит чирләр вакыт. Инде җәйге көн тәмам сүрелеп, кояш безнең як биләмәләрен калдырырга, җирнең аргы ягына күчәргә җыенып яткан чагында, «эчем» диеп бөгелеп төшмәсенме?! Вожатый апаларыбыз курка калды. Әгәр аппендицит булса!? Ул вакытта хәзерге кебек телефоннар юк, көндез авылдан килеп йөрүче фельдшер апабыз да инде кайтып киткән.

Урман эчендәге лагерьдан авылга чаклы алты-җиде чакрым бар. Нишләргә? Олыраклар үзара киңәште дә, Фаязны өйләренә кайтарырга дигән карар чыгарды. Бәладән баш-аяк, төнлә ниләр булмас. Алга таба →

Без пионер чакларда. «Күчмә байрак»

Май 27, 2020 Хикәяләр киштәсе • Чәчмә әсәр Лилия ФӘТТАХОВА

– Улым, тор инде, тагын соңга каласың бит. – Йокы аралаш әбинең тавышын ишетәм.

– Хәзер, әби, хәзер тораа…а…– Мин сүземне дә әйтеп бетермичә, тагын әвем базына чумам.

– Тор инде, бала, иии Аллам. – Әбинең өзгәләнгән тавышына уянып китәм дә авыр күз кабакларымны зур тырышлык белән күтәреп, тынычландырырга ашыгам: Алга таба →